Wierzenia, religie
"Środa popielcowa"
Zbliża się środa popielcowa. Rozumiem, że warto iść w ten dzień
do kościoła by usłyszeć zaklęcie powstaniu z prochu.
Jonasz
Odpowiedz eljasz
temat jest omówiony w drugiej części wykładu. W skrócie
chodzi o przemiany prochu, o którym piszę w temacie Mąka,
gdyż przy każdym cyklu rocznym nabywasz nowego prochu i
trzeba go przerobić na odpowiednią energię życiową. W żadnym
wypadku te słowa nie powinny dotyczyć zjawiska śmierci lub
programowania jej, choć niestety są w ten sposób traktowane.'
Mezoamerykański Model Kosmosu
W mezoamerykańskim modelu kosmosu centralne miejsce
zajmuje ziemia, nad którą jest niebo, składające się z wielu
warstw najczęściej trzynastu, ułożonych jedna na drugiej; a pod
nią również wielowarstwowe podziemie zwykle
dziesięciopiętrowe. wszystkie trzy zasadnicze poziomy - ziemski,
niebiański i podziemny - mają stronę wsch., płn., zach. i płd.,
przy czym każda z nich oznaczona jest innym kolorem czasem
jako stronę piątą traktuje się, i odpowiednio oznacza, centrum
kosmosu. w poszczególnych stronach ¦wiata przebywają istoty
nadludzkie i/lub rosną drzewa, podtrzymujące - jak niektóre
bóstwa - niebo, a czasem także zmarli ludzie. Rekonstrukcja
typowego dla mezoamerykańskich kultur obrazu kosmosu,
dokonana przez mezoamerykanistów, nadaje mu kształt dwóch
piramid jedna z nich, mniejsza, jest odwrócona do góry nogami,
których podstawy są złączone. Miejsce złączenia to ziemia,
większa piramida - niebo, a mniejsza, odwrócona - podziemie.
Słońce o świcie rozpoczyna wspinaczkę po wschodnich
stopniach niebiańskiej piramidy, by w południe osiągnąć jej
szczyt zenit, a następnie zejść po zachodnich schodach na
ziemię. ów moment zachód słońca stanowi jednocześnie
początek wędrówki najjaśniejszego niebiańskiego światła po
zachodnich stopniach piramidy podziemnej. o północy słońce
osiąga jej szczyt nadir, po czym kontynuuje podróż po
stopniach wschodnich, ku ziemi. poszczególne stopnie schodów
odpowiadają trzynastu bogom godzin dziennych i dziewięciu
bogom godzin nocnych. słońce włada środkową godziną
dzienna siódmą, a bóg śmierci -środkową godziną nocną piątą.
według tej interpretacji, istniało w mezoamerykańskim modelu
kosmosu właściwie tylko siedem warstw niebiańskich i pięć
pięter podziemnych. niebo i jego uosobione moce symbolizują
światło i dobro ciepło, urodzaj,życie itp., podziemie - ciemność i
zło zimno, głód, choroby,śmierć itd.. niebo i podziemie
pozostają do siebie w opozycji, podobnie jak reprezentujące je
bóstwa. te przeciwstawne siły prowadzą ze sobą nieustanną
walkę. Spośród wszystkich mezoamerykańskich zaświatów
najbardziej wyraziście zostały w mitach przedstawione miejsca
pobytu zmarłych. wspólne wyobrażeniom tego rodzaju jest
przekonanie,że jakość dalszej egzystencji ludzi w zaświatach
zależy głównie od okoliczności przyczyn zgonu iże do pewnych
krain śmierci wiedzie droga najeżona trudnościami, w których
pokonaniu, lub w pokonaniu jednej z przeszkód zwykle rzeki,
potrzebna jest pomoc psa. ważną pozycję w mitologiach
mezoamerykańskich zajmują też miejsca pochodzenia
poszczególnych ludów. jakkolwiek nie są one zazwyczaj
wyłącznie wytworem wyobraźni, realne fakty bywają w ich
opisach tak ściśle splecione z mitycznymi,że ich identyfikacja
jest niekiedy bardzo trudna. Majańskie koncepcje kosmosu są
bardzo zróżnicowane. niebo, rysowane w kodeksach w formie
pasa podzielonego na segmenty, z których każdy zawiera
symbol gwiazdy, konstelacji lub planety, może mieć kształt
olbrzymiego domu, zbudowanego np. - jak w wyobrażeniu
majów jukatańskich - z iguan, albo składać się ze stref,
najczęściej trzynastu, ułożonych warstwowo lub tworzących
sześciostopniową piramidę na każdym poziomie dwa stopnie z
platformą trzynasty stopień na siódmym, najwyższym poziomie.
pod zasadniczo ludzkim światem - ziemią, znajduje się
najczęściej dziewięć podziemnych pięter lub regionów. Każdemu
niebiańskiemu stopniowi przypisany jest jeden z oxlahuntiku
trzynastu bogów, którym pod ziemią odpowiadają blontiku
dziewięciu bogów, porywacze niebiańskiego węża symbolu wód,
płodności, kosmicznej zasady życia. zarówno w niebie,
podtrzymywanym przez czterech bogów zwanych bacabami, jak
i w podziemiu przebywa wiele istot nadludzkich; dobre
mieszkają zazwyczaj w wyższych rejonach kosmosu, złe - w
niższych. tak, jak przed wiekami, współcześni Majowie na
jukatanie wierzą,że na różnych piętrach nieba mają swe siedziby
bóstwa troszczące się o dobro człowieka, tj. przede wszystkim o
urodzaj, np. odpowiadający azteckim tlalokom tlalocan
chakowie, którzy leją wodę deszczową ze wszystkich czterech
stron świata, oznaczonych różnymi kolorami. ale Majowie tzotził
ze stanu chiapas meksyk sa innego zdania; trzynastu
niebiańskich bogów, przybierających postacie zwierząt, takich
jak jaguar czy jastrząb, to złe istoty. W krainachśmierci,
których lokalizacja nie zawsze jest jasno określona, zmarłym
wiedzie się dobrze albo częściej źle, jak w mitnalu majów
jukatańskich czy w xibalba majów quiche, którym u tzotzilów
odpowiada olontuc. wszystkie zaświaty - szerzej: poziomy
kosmosu - łączy axis mundi w postaci ogromnego drzewa
yaxche ceiba pentandra, nazywanego wielką matkę seibę. jego
korzenie sięgają podziemia, a konary - poszczególnych stopni
nieba. niektórzy współcześni Majowie wierzą,że po korzeniach
owej seiby ich przodkowie wspinają się, a następnie po pniu i
konarach wchodzą do najwyższego nieba. Według azteckiej
kosmologii, nad centralnie położoną ziemię piętrzą się kolejne
nieba trzynaście, dwanaście lub dziewięć, oznaczane w
kodeksach paskami w trzech kolorach - czerwonym,żółtym i
niebieskim, na których a czasem pod nimi widnieją symbole
gwiazd i mieszkających tam bóstw. podziemie jest także złożone
z pięter lub rejonów. najwyższy poziom kosmosu stanowi
omeyocan czasem umieszczany jest nad nim jeszcze -
tamoanchan, najniższy - itzmictlan apochcalocan mictlan
Pewne obszary kosmosu odgrywające w mitologii azteckiej
ważną rolę są związane z określonymi stronami świata
aztekowie wyróżniali pięć stron, jako piątą- centrum, które
kojarzy się ponadto z różnymi barwami, bóstwami i drzewami
drzewo na wschodzie owocuje drogimi, niebiesko-zielonymi
kamieniami, będącymi symbolem życiodajnej wody, na północy
jest ono kolczaste, pomalowane w połowie na zielono, w
połowie na niebiesko, na zachodzie kwitnie jak kukurydza, a na
południu ma czerwone kolce. Niebo słońca, in ichan tonatiuh
ilnuicac, ma wyraźnie wyróżnione części - wschodnią i
zachodnią. na zachodzie znajduje się też cin-calco, na północy -
mictlan, a ze wschodem bywa zwykle kojarzony tlalocan. we
wspomnianych zaświatach przebywają nie tylko bóstwa, ale
także zmarli ludzie. specjalny rodzaj krain mitycznych stanowią
miejsca ważnych zdarzeń, np. tzw. miejsca pochodzenia aztlan,
tamoanchan, chicomoztoc, colhuacan czy huehuetlapallan. za
szczególnie interesujący przypadek, należący do tej kategorii
można uznać - przyjąwszy za słuszną określoną interpretację -
tlapallan miejsce czerwonego, dokąd zmierzał ce acatl topiltzin
quetzalcoatl po opuszczeniu tolteckiej metropolii tollan dziś:
tulą, i gdzie - według jednej z wersji opowieści o jego odejściu -
ów toltecki król-kapłan miał wstąpić w ogień, a następnie
pojawić się na niebie jako gwiazda zaranna. Zarówno ta, jak i
pozostałe wersje wspomnianej legendy pozwalają tlapallan
kojarzyć z jakimś krajem na wschodnim krańcu azteckiegoświata
u azteków czerwień jest przede wszystkim kolorem wschodu, tj.
nad zatoką meksykańską, na terenie obecnego stanu veracruz
lub na położonym jeszcze dalej na wschód północnym
jukatanie. ponadto w grę wchodzi jeszcze huehuetlapallan stary
tlapallan, legendarne miejsce pochodzenia tolteków, które mieli
oni opuścić przed założeniem tollan. jednakże, zdaniem
niektórych badaczy, w przypadku odejścia quetzalcoatla nie
chodzi o realne miejsce na ziemi; właściwa, pełna,
udokumentowana zresztą źródłowo nazwa celu jego podróży
brzmi tlillan tlapallan miejsce czarnego i czerwonego, co należy
rozumieć: miejsce malowanych kodeksów i zawartej w nich
wiedzy, czyli sfera myśli, mądrości, refleksji nad sprawami
wyższej natury lub - w skrajnie idealistycznej interpretacji,
czyniącej z quetzalcoatla twórcę najwyższych wartości
duchowych dawnego meksyku - sfera czystego ducha,
przeciwstawionego materii. Według tarasków, niebo, ziemia i
podziemie to poziomy kosmosu o jednakowej ważności. na
wszystkich trzech poziomach wyróżnia się pięć stron świata
piąta - centrum, każdą z nich wiążąc z innym bóstwem i
kolorem. niebo, czyli auandaro, zamieszkane jest przez bóstwa
jawiące się jako ciała niebieskie i ptaki; ziemia, tj. świat o
nazwie echerendo - przez bóstwa mające wygląd ludzi i
zwierząt. postacie ludzkie i zwierzęce mają także boscy
mieszkańcy podziemia zwanego cumiechucuaro, gdzie - oprócz
bóstw - przebywają zmarli ludzie. inne krainy śmierci to
patzcuaro i uarichao. Wśród mezoamerykańskich wyobrażeń o
zaświatach, totonackie wyróżnia przede wszystkim brak pełnej
przeszkód drogi do krainy śmierci; zmarli są tu po prostu
zabierani przez różne istoty nadludzkie, co może być efektem
wpływów chrześcijańskich. z drugiej strony istnieje wiele
podobieństw między wyobrażeniami totonaków i innych ludów
mezoameryki; np. topielców, którzy powinni być pogrzebani w
pobliżu wody, tam gdzie znaleziono zwłoki, zabiera odpowiednik
azteckiego tlaloka tlalocan, stary grom, utożsamiany z Janem
Chrzcicielem, do swych posiadłości na wschodzie, gdzie mają
dla niego pracować. do krainy bogów na wschodzie trafiają
również znachorzy, muzycy i tancerze. kobiety zmarłe przy
porodzie wstępują do nieba w postaci białych chmur, które wiatr
goni przed deszczem in ichan tonatiuh hhuicac, cumiechucuaro.
mordercy, których zabiera diabeł, utożsamiony z dawnym
bogiem podziemia, zamieniają się w morowe powietrze. zmarłe
dzieci sprowadza do wschodniej krainy bogini aktisini i otacza
opieka aż do ich ponownego narodzenia cincalco. />Wschód
jest stroną świata, w której przebywają wszystkie najważniejsze
bóstwa, m.in. bóstwa stwórcze, a także inne znaczace istoty, np.
pająk. mieszka on we włościach bogów-stwóców, gdzie pomaga
natsfni w formowaniu płodów, a babkom wyjaśnia za
pośrednictwem snów, jak się robi noworodkom pępek. Stałą
siedzibą złych duchów jest podziemie, ale zwykle przebywają
one, z panem podziemia na czele, w pobliżu siedzib ludzkich -
zagrażając
nieustannie, zwłaszcza biednym totonakom chorobami, a w
nocy, gdy ludzie śpią, próbują zawładnąć ich duszami. w
podziemiu, gdzie - jak na ziemi - istnieją pola
kukurydzy,świątynie, a nawet różnego rodzaju rozrywki -
przebywają także ludzie zmarli zwykłą śmiercią, wiodąc życie
podobne do ziemskiego. spędziwszy tam jakiś czas, rodzą się na
nowo w innym ciele i w innej miejscowości. do najbardziej
oryginalnych mezoamerykańskich idei należy mistecka koncepcja
raju wielkiej pary bóstw stwórczych i rodzicielskich o wspólnym
imieniu jeden jeleń. para ta spowodowała,że z ogromnej skały
wytrysnęła woda, a następnie pobudowała na owej skale
pałace, które służyły jej jako ziemska siedziba. największy z
pałaców podpierał niebo, ponadto był w nim przechowywany
miedziany topór. wszystkie razem stanowiły rodzaj raju i miejsca
obfitości. miało się tu też znajdować drzewo pochodzenia
Misteków. w kodeksach jest ono przedstawiane jako wyrosłe z
głowy kobiety lub raczej jako kobieta, której głowa spoczywa na
ziemi, ciało-pień wznosi się prosto do góy, a spomiędzy jej
rozłożonych nóg-konarów wychodzą małe nagie postacie
ludzkie - przodkowie Misteków. Mistekowie wierzyli,że zarówno
skała z pałacami, jak i drzewo pochodzenia znajdowały się w
pobliżu miejscowości apoala stan oaxaca, meksyk. Indianie
otomi świat zmarłych i północną stronę świata określają ta sama
nazwą - ayonanyey mictlan. nie wszystkich jednak czeka po
śmierci ten sam los. ci, którzy zginęli od pioruna, utopili się,
zostali zamordowani, zmarli przy porodzie lub z powodu jakiejś
choroby wiązanej z muye panem deszczu, odpowiednikiem
azteckiego tlaloka tlalocan, stają się maxi zamiataczami, małymi
bóstwami będącymi na usługach muye. grzebie się ich z miotłą
w ręce, odtąd bowiem do ich obowiązków należy przygotowanie
drogi ulewnym deszczom przez zamiatanie. maxi są więc
uosobieniem wiatrów poprzedzających deszcze.
2008-04-02 19:27:33'
Hinduizm.
autor: Karolina Villemo
źródła: Internet, Człowiek poszukuje Boga , Religie dla
żołtodziobów B.Toropov, L.Bucles i Krótkie wprowadzenie.
Hidnuizm K. Knott zaniechanie metod gwałtu jest pierwszym i
ostatnim artykułem mojej wiary Mahatma Gandhi Niniejszy
artykuł ma na celu zaprezentowanie podstawowych (!)
wiadomości na temat hinduimzu. Z góry przepraszam za
wszystkie błędy, nieścisłości i przeinaczenia.
WPROWADZENIE Hinduizm, czyli santana dharma [wieczna
prawo, porządek] jak określają go wierni, jest zbiorem ludno
powiązanych wierzeń, które łączy powszechnie uznany zbiór
świętych pism. Hinduizm jest sposobem życia duchowego jego
wyznawców. Hinduizm propaguje kult zwierząt, na przykład
pawi i krów. Nie można ich jeść, ani zabijać... Hinduizm wciąż
się zmienia. Wchłania i przyswaja obce idee. Poza tym jest
religią bardzo tolerancyjną.
Większość znanych nam dzisiaj religii powstało za sprawą
konkretnego wydarzenia, lub człowieka, którego życie i
nauczanie zdobyło sobie zwolenników, na przykład Budda,
Jezus, Mahomet. Inaczej jest z hinduizmem. Nie można
stwierdzić na pewno, jak i kiedy powstał. Dlatego też, jego
wierni uważają,że jest religią wieczną i będzie istnieć zawsze.
Uczeni natomiast sądzą,że pojawił się jakieś 3500 lat temu z
wpływów kultury Ariów i ludności tubylczych. Ariowie najechali z
zachodu dzisiejszy półwysep indyjski o rozwiniętej już kulturze.
Nie chcieli jednak wytępić duchowego dziedzictwa podbijanych
ludów. Ariowie czcili brahmana, palili ogniska, śpiewali pieśni i
oddawali cześć zmarłym. Ludność miejscowa wcześniej czciła
Wielką Matkę. Hinduizm wyznaje dzisiaj około 650 mln ludzi
mieszkających w większości w Indiach, ale także w Pakistanie,
Sri Lance, w Indonezji na Bali, w Myanmar (Birma), także w
Trynidadzie w Ameryce Południowej. System kastowy (warna
- barwa) obowiązuje w religii i życiu społecznym.
Najobszerniejsze kasty: bramini (białe szaty) - duchowni,
kszatrijowie (czerwień) - rządzący i wojownicy, waiśjowie -
handlarze i chłopi,śudrowie (żółty) - robotnicy, pariasi -
nietykalni. Prawo obowiązywało w obrębie kast. W nich
dziedziczyło się i zawierało związki małżeńskie. Zgodnie z
tradycja, członkowie konkretnej warny maja przypisane nie tylko
określone obowiązki i sposoby zachowania co wolno im jeść,
kto ma to jedzenie przygotować, jakiego koloru ubrania mogą
nosić, jak wiązać dhoti (sztuka białej bawełny owinięta wokół
bioder mężczyzny, noszona zamiast spodni) ale także
ograniczenia kontaktów miedzy nimi.
W hinduizmie ważnym pojęciem jesy dharma - wieczny
porządek wieczne prawo. Ogarnia ono całą sferę religii i
moralności. Pokazuje słuszny sposób życia i myślenia.
Wypełnianie dharmy prowadzi do zbawienia. Całą sferę
moralności oraz obrządków religijnych, których wypełnienie
prowadzi do zbawienia. Łączy się dharmą stanów społecznych
(warna) oraz stadiów życia (asrama), czyli regułami życia,
obowiązującymi w danym stanie społecznym i wieku.
Reinkarnacja to jedna z najważniejszych doktryn religii
hinduistycznej. Do osiągnięcia oświecenia pomocne są cztery
jogi (dyscypliny) : bhaktijoga, karmajoga, radżajogam hatha-
joga. Cykl powtarzających się reinkarnacji, koło życia i śmierci to
samsara, napędzana przez karmę, czyli siłę wyższą. Ascei
poprzez umartwianie się chcą wyrwać się z koła i osiągnąć
oświecenie. Dążenie do zbawienia odbywa się na mocy prawa
mówiącego,że każdy czyn wywołuje skutek, który jest określony
wartością moralną tego czynu (prawo karmana). Konsekwencją
jest to, iż trzeba doświadczyć skutków własnych działań nie
tylko w postaci miłych i złych przeżyć w tym życiu, ale także w
następnym. Pokonanie prawa karmana i uwolnienie się od
samsary może odbyć się za pomocą jednej z trzech ścieżek.
Karma marga - droga uczynków polega na przestrzeganiu
rytualnych obrzędów i nakazów wynikających z dzati i asramy.
Dzniana marga - droga poznania polega na poznaniu
rzeczywistości. Bhakti marga - droga oddania się umiłowanemu
bóstwu to pełne poświecenie się wybranemu bogu.
Wyznawcy hinduizmu rzadko uczestniczą w zbiorowych
modłach. Oddają cześć bogom w domowym zaciszu. Nie mają
dni postu. Praktykują za to ahimsę, czyli cześć oddawaną życiu i
nie stosowanie przemocy. Poprzez swoją różnorodność
hinduizm nie ma określonych zwyczajów i rytuałów. Bardzo
często przy obrzędach istotnym elementem jest woda z
Gangesu. W kulcie domowym Hindus namaszcza boga,
wypowiadając odpowiednie teksty, dokonuje też innych
czynności kultowych, następnie siada przed ołtarzem i
medytuje. Nazwa hinduizm nie jest indyjskim określeniem
tej religii. Określenie pochodzi od słowa hindu. Kiedyś
nazywano tak rzekę Indus. Potem to miano nadano
mieszkańcom terenów nad Gangesem.
Przed naszą erą powstało wiele szkół filozofii hinduskiej. To
najważniejszych należą: Niaja - szkoła logiki Waiśeszika -
zajmowała się badaniem fizycznej rzeczywistości Sankhja -
system oparty na doktrynie głoszącej dualizm ducha i materii. Z
tej szkoły wywodziła się filozofia Jogi, któa chciała wpajać
dyscyplinę moralną. Purwamiamsa - zajmowała się
interpretacją Wed Wedanta- podkreślała ważność Upaniszad
Według Hindusów człowiek po swoim ziemskim życiu może
dostać się do jednego z pięciu rajów. W każdym z nich panuje
inny bóg. Hindusi uznają również,że istniej podzielone na wiele
sektorów piekło. W każdym z nich stosuje się wobec
grzeszników inne tortury. Postacią o której nie sposób nie
wspomnieć mówiąc o hinduizmie jest Mahatma Gandhi. Walczył
on o nieużywanie przemocy w czasie walk o niepodległość Indii.
Propagował ahimsę i odrzucał te fragmenty świętych pism,
które im przeczyły. Chciał zniesienia systemu kastowego i
nietykalności pariasów. Popierał równouprawnienie kobiet.
ŚWIĘTE KSIĘGI
Pisma hinduizmu można podzielić na: słyszane sruti i pamiętane
smryti. Pierwsze z nich zostały usłyszane przez świętych
mędrców, a sformułowane przez najwyższe bóstwo. Drugie
przekazywano z pokolenia na pokolenie. Hinduiści wierzą w
nauczanie Wed. Brahman jest osobowy i nieosobowy zarazem.
Przejawia się we wszystkim na ziemi. Wiele dróg wiedzie do
oświecenia.. Cele życia to: prawość, powodzenie, przyjemność i
duchowe wyzwolenie. W społeczeństwie pełni się jedną z
czterech funkcji: uczeń, głowa rodziny, poszukujący i asceta.
Rigweda, najstarsza i najświętsza księga hinduizmu powstałą
między 1500, a 1200 rokiem p.n.e. Jest to zbió 1028 hymnów
ciasno powiązany z historiami o aryjskiej szlachcie i ich
wojownikach. Jest to pierwsza część Wed. Weda, czyli z
sanskryckiego wiedza]. Wedy są podstawą wiary wszystkich
hinduistów. W ciągu ostatniego tysiąclecia przed Chrystusem
zebrano też inne zbiory świętych pism: Samawedę, Jadżurweę i
Atharwawedę. W tym czasie do Wed dołączano kolejne teksty:
brahmany, aranjaki i upaniszady (zbiory rad od mistyków). To
właśnie te ostanie zawierają informacje o reinkarnacji. Innym
świętym, choć nie zawsze uznawanym tekstem są
Bhagawadgity . Jest to poetyzowany dialog hinduskiego księcia
z bogiem Kryszną.
BOGOWIE HINDUSCY
Nie tylko bramini sprawują kult bogów. Czynią to samotnie lub
na łonie rodziny zwykli wyznawcy. W domach i świątyniach
umieszcza się kapliczki-ołtarze z wizerunkami symbolami boga.
Boga budzi się o świcie, wynosi się go, myje i przystraja,
maluje, składa się ofiarę. Przed wizerunkiem śpiewa się hymny,
pali kadzidła i recytuje święte teksty. Tylko Kali wymaga
krwawych ofiar: bawołów, kóz, owiec i kogutów.
Brahma.
Życie tego boga, absolutu odmierza dla hinduistów cykl
kosmicznego czasu świata. Są w nim cztery jugi, czyli okresy:
krita juga- idealny, bez bóstw, hierarchii. Potem kolejne: treta,
dwapara i kali. Je cechuje już degrengolada, upadek moralności.
Sumują się one w okres po którym przychodzi zniszczenie.
Potem cykl zaczyna się od nowa. Tysiąc takich zmian to pół
eonu, czyli pół trwającej tysiąc lat doby Brahmy. Po upływie stu
lat życia Brahmy ogień pochłonie wszystko. Potem żyć będzie w
umyśle Wisznu, by pojawić się znów. Według hinduistów
żyjemy w pierwszych dniach 55 roku Brahmy. W wieku kali
junga, który charakteryzuje upadek religii i etyki. Hindusi
wierzą w miliony bogów, ale jednocześnie są monoteistami.
Bóstwa uosabiają transcendentalną rzeczywistość. Jedną
rzeczywistość. Najważniejszym bogiem, uosobieniem absolutu
jest Brahma. W hinduskiej trójcy jest Stworzycielem. W skład tej
triady wchodzą również: Wisznu: miłość i Siwa: ostateczny.
żeby pokazać Wam mnogość bóstw
ŚWIĘTA I RYTUAŁY HINDUSKIE
Obchodzone przez
wyznawców Kryszny święta są różne w różnych regionach. W
celu ustalenia ich terminów używa się kalendarza księżycowego,
w którym występuje 12 miesięcy, konkretne dni uznaje się za
sprzyjające lub też nie zwykłym domowym czynnościom, a
także bóstwom: Diwali, Dipawali (październik/listopad) to
trwające kilka dni święto świateł, podczas którego pali się
lampki i obdarowuje prezentami. Tradycja wiąże je z bogami
Ramą i Kryszną i boginią Lakszmi. Makar Sankrati, Pongak,
Lohri (styczeń) Pierwsza z wymienionych nazw oznacza wejście
w znak koziorożca . świętuje się w ten sposób koniec żniw. W
czasie trwania święta je się słodycze i urządza pokazy
sztucznych ogni. Iwartari (luty/marzec). święto obchodzone
przez Iwackich hindusów. Składa się ofiarę Sziwie i śpiewa
pieśni na jego cześć. Holi (marzec): święto związane z
pokonaniem kobiecego demona: Holiki. Ludzie obsypują się
kolorowym proszkiem lub oblewają farbami. Ramnawami
(kwiecień). W czasie tego święta czci się narodziny Ramy
Ratha Jatra (czerwiec/lipiec). święto rydwanów. Jedna z
emanacji Kryszny ciągnięta jest w rydwanie przez ulice miasta
Puri. Popularne na Zachodzie, wśród wyznawców Hare Kryszna.
Raksza Bandhan (sierpień). święto to ma służyć umocnieniu
więzi rodzinnej. Dziewczynki zawiązują nitki na nadgarstkach
braci/ Kryszna Dżanmasztami (sierpień/wrzesień).
Upamiętnienie narodzin Kryszny Onam (sierpień/wrzesień)
święto żniw w Kerali podczas, którego trwają zawody łodzi-węży
Ganeś Ćartuhi (wrzesień) święto ku czci Ganesy Nawaratri,
Durga PudĽa (wrzesień/październik)święto Bogini. Jest to
dziewięć nocy tańców ludowych, czczących Amba Matę
Daśahra (wrzesień/październik). Dziesiąta noc po Nawaratri,
upamiętniająca zwycięstwo Ramy nad Rawaną/
Chłopcy którzy przyjdą na świat w kaście braminów w wieku
ośmiu/dwunastu lat przechodzą ceremonię świętej nici.
Oficjalnie wprowadza ich ona w stan kapłaństwa. Spożywanie
ryżu to uroczystość, kiedy dziecko zjada pierwszy stały posiłek.
Zawierane po zachodzie słońca małżeństwa najczęściej są
kontraktami pomiędzy rodzinami młodych. Nukhagni to rytuał
kremacji zmarłego. Okres żałoby i ceremonia pogrzebowa zależy
między innymi od tego, do jakiej kasty należał zmarły, do
jakiego z hinduskich pomniejszych wyznań... Coroczne
pielgrzymki na brzeg Gangesu sprowadzają miliony Hindusów
do świętego miasta Benares. Jest ono jednym z najważniejszych
miejsc w religii hinduistycznej. Ablucje w Gangesie mają
przynieść oczyszczenie z grzechów. Natomiast jedyna świątynia
Brahmy w Indiach znajduje się w innym świętym mieście -
Puszkar.
-------------------------------------
Adibuddha - panświata, twóca wszystkiego, mąż
Pradżńaparamity Aditi - bogini, matka bogów, uosobienie
wolności, zwycięstwa nad złem, Nieskończoność Aditjowie -
walczą przeciw złu i nagradzają za dobro, reprezentują boskie
światło Agni - bóg ognia, słońca, pioruna, opiekun zaślubin
Amitabha - bóg długowieczności i rajskiego życia, władca
zachodu Ananta - wielogłowy wąż Wisznu Apah - dają
wiernym zdrowie, nieśmiertelność i bogactwo, oczyszczają z
grzechów, towarzyszą Pardżanji Apam Napat - reprezentuje
ogień powstały z wody zgromadzonej w chmurze Apas -
boginie, personifikujące wody kosmiczne Apsarasy - nimfy,
mieszkanki raju Indry Aranjani - bogini lasów i matka dzikich
bestii Arjaman - bóg umów i małżeństwa Asura - olbrzymi
demon wrogi bogom Aświowie - bliźnięta, lekarze bogów i
ludzi, bracia Uszas Awalokiteśwara - bóg miłosierdzia i litości o
kilku twarzach, pomaga rozbitkom i ofiarom rozbójników i
dzikich bestii Bagala - kobieta z głową żurawia, włada
morderstwami, truciznami i magią Bali - król podziemi Bel -
bóg złodziei Bhaga - bóstwo szczęścia i bogactwa Bhajrawi –
bogini śmierci, nosi girlandę z ludzkich głów Bhuwaneśwari -
bogini wiedzy Brahma - bóg stwóca, jeden z najpotężniejszych
bogów, czterogłowy i czteroręki, zasada stwarzania we
wszechświecie. Wchodzi w skład Triady. Byt najwyższy, który
przenika cały wszechświat, reprezentowany przez zgłoskę
OM/AUM. Utożsamia się go z Atmanem. Bryhaspati -
uosobienie mocy kapłańskiej, wynalazca mowy, miał siedem ust,
sto skrzydeł, rogi i niebieskie plecy.
Budda - Założyciel Buddyzmu. Według hinduistów wcielenie
Wisznu.
Czamunda – bogini śmierci, zabija krzykiem, ma cztery ręce
Czandramas - bóstwo lunarne, bóg roślin i morza
Czhinnamasta - ucieleśnienie siły ofiary, stoi naga i trzyma nóż i
ściętą głowę Czitragupta - sekretarz państwa zmarłych
Dewas - bogowie pierwszych Ariów, istoty jaśniejące
Dhanawantari - lekarz bogów Dhatar - boski stwórca nieba,
ziemi, słońca, księżyca, przestrzeni powietrznej i światła
Dhumawati - bogini ubóstwa Djaus - bóstwo nieba, mąż
Ziemi, opiekun ojców Durga -żona/ siakti Sziwy. Utożsamia się
ją z Kali.
Gaja - demon, wróg Sziwy
Gandharwowie -
niebiańscy strażnicy somy i muzykanci bogów Ganeśa - syn
Sziwy i Parwati, bóg mądrości, witalności i przedsiębiorczości,
Pan Przeszkód, bóg powodzenia, przedstawiany jako
czteroletnie dziecko z łbem słonia
Garuda - wierzchowiec
Wisznu, ma postać człowieka ze skrzydłami i ptasią głową
Gauri- bogini płodności
Hanuman - bóg małp
Helba - bóstwo
złodziejstwa i złodziei
Himalaja- królestwo śniegu, ojciec Parwati
Himawant - bóg gór Hiramjaksza - demon pokonany
przez Warachę - Wisznu Hiranjakasipu - demon pokonany
przez Narasimhę - Wisznu Ila - bogini modlitwy i ofiary
Indra - bóg burzy i wojowników, przywódca bogów, pogromca
demonów
Iśana - strzeże północno - wschodniej strony świata, ma trzy oczy
Jakszowie - bóstwa zamieszkujące drzewa, gaje, patronujące płodności, roślinom i wodzie
Jama – władca świata podziemnego, bóg śmierci i sędzia podziemnego
świata
Kala - bóg upływającego czasu
Kalaka -żeński demon
Kali - wieloręka czarna żona Sziwy, krwiożercza bogini.
Przedstawiana z wywieszonym językiem.
Kama - bóg miłości,
mąż Rati Kamala - ucieleśnienie ludzkich pragnień Kamalak -
demon, należało do niego złote miasto Kanon - bogini
miłosierdzia i współczucia, ma 40 rąk i jedenaście twarzy
Kansa - demon, wróg Kriszny Kartawirja - król Haikajów, miał
1000 rąk, pokonany przez Parasiuramę Karttikeja - bóg
ascezy, płodności i wojny, syn ¦iwy i Parwati, miał sześć głów i
dwanaście ramion Kinnarowie - półludzie - półkonie, umilają
czas bogom Kryszna- ósme wcielenie Wisznu Kszetrasja -
Pati bóstwo urodzaju i rozkoszy Kubera - bóg pomyślności,
bogactwa i skarbów, przywódca Jakszów Kumara - bóg wojny
Lakszmi - bogini piękności, dobrobytu i szczęścia, czteroręka
żona Wisznu Mahi - bogini o cechach agrarnych Mahisza -
demon w postaci bawołu, pokonany przez Durgę Maja - bogini
ułudy, główny architekt demonów Majtreja - Budda, który ma
nadejść w przyszłości, obecnie czeka w niebie Makara - potwór
wodny, skrzyżowanie krokodyla, ryby i delfina Manasa - bogini
węży, cóka Sziwy Manu - praojciec ludzkości, ocalony z
potopu przez wielką rybę Mańdżuśri - bóg wiedzy, mądrości i
medytacji Marutowie - bogowie burzy, dzieci Rudry i Pryśni
Matali - wonnica Ramy, wojownik bitew powietrznych Matangi
- bogini władzy Matariśwan - bóg błyskawica Mitra - bóg
rolników, przyjaźni, światła i prawa Nagowie - bóstwa
płodności i strażnicy skarbów, o wyglądzie półczłowieka-
półwęża Nandin - biały byk, wierzchowiec Sziwy, wyraża siłę i
płodność Nataradża-Sziwa - tańczący w kręgu płomieni
Nirryti - uosobienie zła, władczyni demonów Pardżanja - bóg
opadów Parwati - bogini, córka Himawant,żona Sziwy
Pradżapati - władca wszystkiego, Pan świata, ojciec bogów,
stwócaśmierci Pretowie - duchy kalek lub zmarłych dzieci
Prythiwi - opiekunka zmarłych i dzieci Pulama - żeński demon
Puszan - bóg płodności, stad i wędrowców Purusza -
kosmiczny człowiek, z jego ciała powstały cztery kasty Rahu -
demon, jego głowa zasłania czasami słońce lub księżyc Raka -
bogini urodzaju Rakszasa - demon Rakszowie - przeciwnicy
bogów i ludzi, znają magię Rama - siódme wcielenie boga
Wisznu, jego dzieje zostały Rambha - pierwsza apsara Ratri
- bogini nocy, chroni przed wilkami i rozbójnikami Rawana -
demon, wróg Ramy, miał 10 głów i 20 rąk Rbhusowie -
skonstruowali latający wóz dla Aświnów Rudra bóg - burzy i
dzikiej natury Saraswati - bogini wód, opiekunka muzyki,
poezji, mowy i wiedzy,żona Brahmy Sawitar - bóstwo solarne,
obdarza bogów nieśmiertelnością Sita - bóstwo agrarne
Soma - bóstwo lunarne reprezentujące święty napój ofiarny,
narkotyczny eliksir życia Surja - bóstwo solarne Szaszthi-
bogini opiekująca się dziećmi i matkami w czasie porodu
Szodaśi - bogini piękna i doskonałości ¦iwa - władca bogów,
niszczyciel i odnowiciel z cechami fallicznymi, mąż Parwati bóg
płodności, śmierci i zniszczenia Suri - bogini płodności,
kupców i rolników Surisukta - bogini bogactwa i urodzaju
Tami - bogini rzeki Jamuny, córka Surji Tara - bogini
zniszczenia i odrodzenia Tarakak - demon, należało do niego
srebne miasto Trita Aptja - lekarz przygotowujący bogom
napój Twasztar - boski kowal i malarz, wykuł dla Indry piorun
Ugrasena - matka demona Kansy Uszas - bogini zorzy
porannej, siostra Ratri Wadżrapani - walczy ze złem i pomaga
w nawracaniu Waju - bóg wiatru Waruna - bóg wody i nieba,
każe grzeszników Wetalowie - wampiry pijące ludzką krew
Widjumalin - demon, miał we władaniu miasto z żelaza Wisznu
- czterorękie bóstwo solarne, twórca bogów, zachowujący życie
Wiśwamarman - boski złotnik, miał cztery twarze i skrzydła
Writra - olbrzymi demon suszy, syn Twaszriego Yma - wyłonił
się z wody i przekazał ludziom wiedzę.
---------------